INDIA LAL ROPUI - ASHOKA THE GREAT

Ashoka Maurya hi India lal zinga a ropui ber pawl ni phak a ni a. BCE 304 atanga 232 ah khan khawvel leilung a lo rapve a ni. Ashoka the Great emaw Ashoka tiin an ko thin bawk. Maurya lal chhungkua atanga rawn chawrchhuak a ni a. A lalram hian khawtlang lamah Hindu Kush huamin khawchhak lamah Bengal a huam. A lalram hian Kerala leh Tamil Nadu erawh a huam telve lo thung. A lalram capital hi Pataliputra khawpui niin tunlaia Bihar hi a ni âwm e. Taxila leh Ujjain khawpuite chu a capital dang an ni bawk.

Kalinga nena an indo kha a lar viau mai a, BCE 260 ah indovin Ashoka hian hnehna a chang a ni. Kalinga War a thisen chhuak zozai leh mithi tam tak a han hmuh meuh chuan a rilru a khawih viau ni tur a ni Buddhist sakhua a zui ta daih. He indonaah hian mi 100,000 thiin mi 150,000 chu an khua atanga hnawt bo an ni bawk. Buddhism a zui hnuah he sakhua hi Asia lamah tihdarhzau a duh ta a.

Gautama Buddha tan hian hmun hmingthang leh lim engngemawzah a siam ta bawk. Ashoka tih hming hi Sanskrit atanga lak a ni a. A awmzia chu lungngaihna tel lo leh natna tel lo tihna a ni. A pa hi Maurya lal Bindusara niin a nu hi Dharma a ni. A nu hian Ashoka a hrin hnuah hian lungngaihnain min kiansan tawh a ti hial a. Ashoka hian unau a nei nual a. A unaute hi a pa nupui dang fate vek an ni thung.

Ashoka hi naupangtê a nihlai atangin indo insual zirtir a ni chhova. Insual pawh a thiam hle nghe nghe. An sawi dan phei chuan thing hmawlh ringawt hmangin Sakeibaknei a that hial mai. Kalinga War hi Ashoka lal atanga kum 8 naa thil thleng a ni a. Indonaa mithi tam tak a hmuh chuan a thinlung a titui zo ta a. Misual Ashoka ni tawh lovin angel Ashoka ni zawk turin thu a tiam ta a ni âwm e. Ashoka hi Maurya dynasty zinga lal pathumna a ni a. A pa Bindusara hian a ngaina vak lo a ni âwm e. A duhsak vak loh chhan pawh Ashoka hi a hmeltha lem lo niin an sawi. 

Mahse, Ashoka hi ralthuam chelek a thiamin lehkha a thiam viau hnuah a pa hian a duhsak leh ta niin a lang. A nu Dharma hi Brahmin fanu niin hnam sang atanga chawrchhuak a ni lem lova. Lal Bindusara hian hmeltha a tih êm avangin lal inah hruai lutin lalnu dangte bulah a khawsaktirve ta a ni. Dharma hian lal rawngbawl thinin lal lumettu ah a tang thin a. A hnuah phei chuan lal Bindusara hian nupuiah a nei ta nge nge. Bindusara hian a duh ber dil turin a sawm a. Dharma chuan lal Bindusara fa neih a duh ber thu a lo hrilh.

Ashoka hian kum 40 lai ro a rel a. Kum 10 tir lam chuan tharum leh indo hmangin ro a rel a. A dang kum 30 chuan muanna hmangin a ni thung. Ashoka hian hming dang a nei nual a. Chungte chu Samrat Chakravartin (Lalte lal), Devanampriya (pathianten an hmangaih) leh Priyadarshin (Lainatna nena mi zawng zawng en thintu). Ashoka hi a unau zingah amah itsiktu an awm a, chu pa chuan an pa Lal Bindusara hnenah a hêk. He thil thleng avang hian Ashoka hi hnawhchhuak a ni a. Takshashila khuaah buaina a chhuaka, mahse buaina chawk chhuaktu hian Ashoka hi a lo ngaina viau mai a. He hmuna Ashoka a thlen veleh buaina hi tawpin tha takin an inbia a. Tumah an thi lo a ni. 

He thil thleng vang hian a unaupa hian Ashoka hi a itsik a ni ber. Ashoka hian nupui pahnih a nei a. Kum 18 a nih hian Ujjain Viceroy ah ruat a ni a. Ashoka hi Ujjain ah a zin a. Hetah hian sumdawngtu fanu Devi nen an intawng. Inhmangaihin an innei zui ta. Ashoka fa hmasa ber Mahindra hi an inneih atanga kum 2 hnuah a piang a. A fanu Sanghamitra hi Mahindra pian atanga kum 3 naah a piangve leh thung. A nupui pahnihna hi Kaurwaki a ni a. Takshashila hmuna a kal laiin an intawng.

Lalthuthleng chang turin Ashoka hian a unau zawng zawng a thah deuh vek a. An unau zinga naupang ber Tishya chiah zuahin Tishya hi lal aiawhtu a awm loh hunah amah aiawhtu turah a dah thung. A thah zawng zawng a unaute hi 6 an ni. India rama lar em em mai Sakeibaknei pathum insi chunga ding lai lem hi Buddhist sakhua chawilarna atana a siam a ni a. Heng Stambh hi Ashoka Stambh an ti. Ashoka Stambh of Sarnath an tih hi India National Emblem a lo ni ta a nih hi. Remna leh muanna duh mi lal ni mahse sipai a din reng tho a. Hel hote chu an bei let thova, thilsual tite tan pawh thiam loh an chang a nih chuan thih a nimai.

A HNUAIAH HIAN COMMENT VE RAWH LE

Previous Post Next Post